Thuốc tránh thai: Phân biệt đúng loại, dùng đúng cách, tránh rủi ro sức khỏe

Thuốc tránh thai từ lâu đã trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều phụ nữ nhờ tính tiện lợi và hiệu quả cao trong việc ngừa thai. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về các loại thuốc tránh thai, cách sử dụng đúng cách cũng như những lưu ý quan trọng để đảm bảo an toàn sức khỏe. Bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về vấn đề này.

1. Có bao nhiêu loại thuốc tránh thai?

Hiện nay, thuốc tránh thai được chia làm 2 nhóm chính:

a. Thuốc tránh thai hàng ngày

Đây là loại thuốc có chứa hormone nữ (estrogen và/hoặc progestin), thường được chia thành:

• Thuốc phối hợp (COC): chứa cả estrogen và progestin.
  
  

• Thuốc chỉ chứa progestin (POP): thường được dùng cho phụ nữ đang cho con bú hoặc không thể dùng estrogen.

➤ Tác dụng: Ngăn rụng trứng, làm dày dịch cổ tử cung và thay đổi niêm mạc tử cung để ngăn trứng làm tổ.

b. Thuốc tránh thai khẩn cấp

Loại thuốc này được dùng sau khi quan hệ tình dục không an toàn hoặc thất bại của biện pháp tránh thai (rách bao cao su, quên uống thuốc hàng ngày...).
           

➤ Thường chứa levonorgestrel, hiệu quả cao nhất nếu dùng trong vòng 72 giờ sau quan hệ.

2. Cách sử dụng đúng để đạt hiệu quả tối đa

✅ Đối với thuốc hàng ngày:

• Uống mỗi ngày 1 viên vào cùng một giờ.

• Vỉ 21 viên: Uống 21 ngày, nghỉ 7 ngày, rồi bắt đầu vỉ mới.

• Vỉ 28 viên: Uống liên tục không nghỉ (7 viên cuối thường là viên giả, không chứa hormone).

✅ Lưu ý:

• Nếu quên 1 viên, uống bù ngay khi nhớ ra. Nếu quên trên 2 viên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dùng thêm biện pháp bảo vệ khác (như bao cao su).

✅ Đối với thuốc khẩn cấp:

• Uống càng sớm càng tốt sau quan hệ, tốt nhất trong 24 giờ.

• Không nên lạm dụng – chỉ dùng trong trường hợp khẩn cấp, tối đa 2 lần/tháng.

3. Những tác dụng phụ có thể gặp phải

Dù khá an toàn, thuốc tránh thai vẫn có thể gây một số tác dụng phụ như:

• Buồn nôn, chóng mặt, căng tức ngực

• Rối loạn kinh nguyệt
  
  

• Tăng cân nhẹ hoặc thay đổi tâm trạng

👉 Những triệu chứng này thường nhẹ và tự hết sau vài tuần. Tuy nhiên, nếu kéo dài hoặc nghiêm trọng, bạn nên đến bác sĩ kiểm tra.

4. Ai nên và không nên sử dụng thuốc tránh thai?

Nên dùng:

• Phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt đều

• Người muốn tránh thai tạm thời, chủ động

Thận trọng hoặc tránh dùng nếu bạn:

• Có bệnh lý tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường lâu năm

• Hút thuốc lá trên 35 tuổi

• Tiền sử ung thư vú, đột quỵ, huyết khối

Luôn cần tư vấn từ bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi bắt đầu sử dụng.

5. Lời khuyên từ dược sĩ nhà thuốc

• Không nên tự ý dùng thuốc tránh thai khẩn cấp như biện pháp ngừa thai chính.

• Nếu đang sử dụng thuốc điều trị khác (kháng sinh, chống co giật...), hãy hỏi ý kiến vì một số thuốc có thể làm giảm hiệu quả tránh thai.

• Ghi chú ngày bắt đầu uống thuốc để không quên liều và theo dõi chu kỳ kinh nguyệt.

Kết luận

Thuốc tránh thai là một lựa chọn hiệu quả và tiện lợi khi được sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, lựa chọn loại thuốc phù hợp với cơ địa, tình trạng sức khỏe và lối sống cá nhân là điều cần thiết. Nếu còn băn khoăn, đừng ngần ngại hỏi dược sĩ tại nhà thuốc hoặc bác sĩ sản phụ khoa để nhận được tư vấn đúng và an toàn nhất.